W ten sposób przyjmuje się założenie, że PKB tworzą nabywcy wszystkich dóbr, jakie zostały wytworzone w danym kraju podczas ostatniego badanego roku. Samo obliczanie PKB gospodarek światowych i zestawienie danych w tabeli nie daje odpowiedzi, które społeczeństwa są najbogatsze. Naturalną sprawą jest to, że blisko 1,39 miliarda Chińczyków wytworzy wyższe PKB niż 38 milionów Polaków. Dlatego, aby porównywać dobrobyt konkretnych państw, zastosowano prosty zabieg, czyli przeliczono PKB na jednego mieszkańca — tak powstał PKB per capita. Jeśli PKB rośnie w danej jednostce czasowej, można mówić o wzroście gospodarczym w określonym tempie. Analogicznie spadek PKB rok do roku świadczy o wyhamowaniu wzrostu gospodarczego, a nawet o jego obniżaniu się.
Metoda wydatkowa podchodzi do sprawy od strony popytowej i traktuje PKB jako sumę wydatków poniesionych przez nabywców produktów wytworzonych w przyjętym okresie. Jeśli spojrzymy na mapę regionów Unii Europejskiej, szybko zauważymy, że pod względem PKB per capita Polska w większości pozostaje daleko w tyle za Europą Zachodnią. Nie ma wątpliwości, że z tych dwóch państw to USA jest potęgą gospodarczą (Monako ma nominalne PKB na poziomie 6,8 miliarda). Natomiast w uproszczeniu można powiedzieć, że przeciętny mieszkaniec Monako ma wyższą moc nabywczą niż mieszkaniec USA. Zdecydowanie warto wiedzieć, co to jest PKB, od czego zależy i jakie ma znaczenie. PKB to skrót, który nieustannie przewija się w mediach (telewizji, prasie) i wypowiedziach polityków, a coraz częściej wplatają go do rozmów o gospodarce i ekonomii także zwykli obywatele.
Co to jest PKB i ile wynosi dla Polski?
PKB to nic innego jak Produkt Krajowy Brutto, czyli makroekonomiczny wyznacznik efektów działalności społeczeństwa danego kraju. Jego wysokość wykorzystuje się przy prowadzeniu systemu rachunków narodowych. PKB stanowi konkretną miarę wielkości danej gospodarki, ponieważ określa wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w państwie w określonym czasie. Warto pamiętać, że przy obliczaniu PKB brane jest pod uwagę tylko kryterium geograficzne, a to oznacza, że dokładne pochodzenie kapitału oraz przedsiębiorstwa nie ma znaczenia.
- Żeby wyniki były miarodajne, często nie podaje się PKB bezpośrednio, a zamiast tego obliczane jest tzw.
- Dla porównania podajmy, że PKB Somalii w 2020 roku wyniosło niecałe 5 miliardów dolarów.
- Wskaźnik więcej mówi o standardzie życia mieszkańców poszczególnych państw niż PKB i o ich dobrobycie, jednak nie może zastąpić PKB, bo jedną ze składowych HDI są dane otrzymywane podczas ustalania PKB.
- Jest jednym z najlepszych mierników dobrobytu i często jest używany do porównywania wielkości gospodarek.
- Nie zmienia to faktu, że na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat Polska gospodarka rozwijała się niezwykle dynamicznie.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) zakłada, że globalny PKB wzrośnie w 2019 roku o 3,3%, rok temu wzrost był na poziomie 3,6%. Pojęcie i naturę dobrobytu od wieków zgłębiają nie tylko ekonomiści, ale też filozofowie, psychologowie i inni myśliciele. Posiadanie i pomnażanie pieniędzy przez społeczeństwa nie sprowadza się tylko do zaspokajania ekonomicznych potrzeb, ale łączy się ze sferą emocji, stylu życia, kultury itd. Próby definicji i mierzenia dobrobytu wywoływały wiele kontrowersji, bo trudno uchwycić w ramy coś, co jest obecne w praktycznie każdej sferze życia człowieka.
Teoria Wzrostu Endogenicznego: Klucz do zrozumienia ekonomii
Produkt Krajowy Brutto uwzględnia zarówno dobra wyprodukowane dla konsumpcji wewnętrznej, jak i te przeznaczone do eksportu. Obecnie gospodarka Polski ma charakter mieszany, a to oznacza, że składa się zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. Na przełomie lat wysokość PKB w Polsce ulegała zmianie w zależności od czynników zewnętrznych.
- Jeżeli w perspektywie kilkuletniej zaobserwować można wzrost PKB, to oznacza to, że gospodarka danego państwa się rozwija.
- Aby obliczyć jego wysokość, należy od PKB odjąć wartość amortyzacji, czyli pieniężnego zużycia wskutek eksploatacji środków trwałych oraz dóbr niematerialnych.
- W miarę jak świat staje się coraz bardziej skoncentrowany na wzroście gospodarczym, termin “Produkt Krajowy Brutto” (PKB) jest często używany do pomiaru siły gospodarczej kraju.
- PKB per capita to wskaźnik, który odzwierciedla przeciętną wartość produktu krajowego brutto przypadającą na jednego mieszkańca danego kraju.
- Gdy gospodarka dobrze się rozwija to PKB wzrasta – społeczeństwo się bogaci (średnie wynagrodzenie rośnie), gdy PKB maleje – społeczeństwo ubożeje.
Jeśli spojrzymy na strukturę tego PKB z perspektywy podaży, to sektor usługowy jest największym źródłem. Generuje on około 64% całkowitej wartości dodanej w gospodarce Polski. Przemysł przyczynia się do niej w ok. jednej trzeciej, a pozostała część pochodzi z sektora rolniczego. PKB Polski rośnie, bo cały czas w kraju są znaczne zasoby podaży pracy — jest wiele osób, które chcą pracować za oferowane stawki.
Dochód narodowy – co to jest i jaka jest jego wysokość?
PNB Polski obejmuje wytwory polskich firm i obywateli, zarówno w kraju, jak i za granicą (ale za to nie obejmuje zagranicznych firm i obcych obywateli działających w Polsce). Najważniejsze, aby wiedział, czym jest Produkt Krajowy Brutto (w tym wskaźnik PKB na jednego mieszkańca) i jakie ma realne znaczenie. PKB, czy też GPD, jak nazywa się PKB w kręgach anglojęzycznych, jest bardzo uniwersalny, stąd też rozpisują się o nim media na niemal całym świecie. Znając podstawy ekonomii w tym zakresie, można mieć pewność, że nie zrozumie się jakichś danych opacznie, niezależnie od tego, czy korzysta się z polskich, czy zagranicznych źródeł informacji. Metoda produkcyjna skupia się bezpośrednio na wartości wytworzonych w danym roku dóbr.
PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto, to jedno z kluczowych pojęć w ekonomii. Oznacza on wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju w danym okresie. PKB może być mierzony jako nominalny PKB, czyli bez uwzględnienia inflacji, lub jako PKB realny, uwzględniający inflację. Sam wskaźnik PKB jest jedynie miarą zagregowanej produkcji, których nie uwzględnia różnic w wielkości populacji. Dlatego też najlepszym znanym miernikiem poziomu życia przeciętnego człowieka jest PKB per capita, czyli średnią wielkość PKB przypadająca na jednego mieszkańca. Wielkość ta informuje o dochodach i wydatkach przeciętnego obywatela i pozwala, np.
Istnieje przy tym PKB realny, który oblicza się według realnej wartości pieniądza, bez wpływu inflacji, i PKB nominalny, obliczany zgodnie z aktualną wartością pieniądza. W tym rankingu, pochodzącym z 2020 roku, Polska plasuje się na dwudziestym drugim miejscu, pomiędzy Tajlandią a Szwecją. Wartość PKB Polski wynosiła wówczas 0,59 bilionów dolarów.
Wysoki Produkt Krajowy Brutto (PKB) jest często postrzegany jako wskaźnik pomyślności gospodarczej kraju, lecz warto zauważyć, że nie jest to pełny obraz sytuacji. PKB mierzy łączną wartość wytworzonych dóbr i usług, ale nie uwzględnia wielu aspektów, które są kluczowe dla jakości życia obywateli. Nie bierze pod uwagę wartości niemierzalnych, takich jak zdrowie publiczne, poziom edukacji, dostęp do kultury, równość społeczna czy zrównoważony rozwój.
Wskaźnik długu publicznego nie uwzględnia zobowiązań finansowych, które przedsiębiorstwa posiadają względem siebie. Według danych z 2015 roku zadłużenie Polski przekroczyło 1090 miliardów złotych, czyli ponad 60 proc. Dwa lata później ta wartość wyniosła niemal 1 bilion złotych. Mimo swoich ograniczeń PKB pozostaje ważnym narzędziem do zrozumienia wzrostu i rozwoju gospodarczego kraju i jest powszechnie stosowany w ekonomii międzynarodowej i podejmowaniu decyzji politycznych.
Od roku 1989, kiedy przywrócono sektor prywatny, do roku 2018 PKB Polski wzrosło o ponad 829 proc. Jednocześnie wielokrotnie wzrósł polski dochód narodowy dzięki prywatyzacji państwowych firm, rozwojowi prywatnej przedsiębiorczości, a także za sprawą otwarcia się na zagraniczne inwestycje. Dlatego, chociaż PKB jest nadal bardzo ważnym wskaźnikiem, jego wartość nie powinna być jedynym sposobem oceny gospodarczej sytuacji kraju.
Niemiecka gospodarka między młotem i kowadłem. Ekonomista porównał ją do klubu piłkarskiego
Dojazdami do pracy, a także nieuwzględnianie dwóch niezwykle ważnych aspektów – nierówności społecznych i kosztów środowiskowych. Za szczególnie istotne uważa się przewidywania Banku Światowego, które to są często aktualizowane w reakcji na bieżące wydarzenia. Przykładowo, w kwietniu 2022 roku Bank Światowy obniżył prognozę wzrostu PKB Polski na 2022 rok do 3,9% z 4,7%. Oznacza to tyle, że jeśli rośnie PKB, to więcej wytwarzamy, a jeśli więcej wytwarzamy to przybywa miejsc pracy i możemy więcej zarabiać. Jeśli na rynku pracy wzrasta zapotrzebowanie na pracowników, wartość pracy automatycznie rośnie. Wówczas średnie wynagrodzenia podnosi „niewidzialna ręka wolnego rynku pracy”.
PKB per capita
Jednakże niektórzy zwracają uwagę na niedoskonałość PKB jako miernika dobrobytu. Ten parametr z kolei pozwala na ocenę ciemnej strony państw, które na papierze często szczycą się wzorowo rozwijającą się gospodarką, a występują w ich spore nierówności społeczne. Te trapią wiele relatywnie zamożnych i dobrze rokujących państw, gdzie jednak wzrost gospodarczy nie jest dystrybuowany równomiernie. Niekiedy z całkowitym pominięciem niektórych grup społecznych. Mieszkańców określonych regionów lub określone grupy o niskich dochodach.
Wzrost PKB odzwierciedla zmiany w produkcji gospodarczej kraju. Gdy PKB rośnie, oznacza to, że gospodarka wytwarza więcej dóbr i usług w porównaniu z okresem bazowym. Z kolei, gdy PKB maleje, oznacza to, że produkcja spada i może to wskazywać na recesję, czyli spowolnienie gospodarcze. W skład struktury produktu krajowego brutto wchodzą sumy wartości dodanej oraz podatków, pomniejszonych o dotacje nałożone na produkcję. PKB tym samym nie uwzględnia całej produkcji gospodarki w danym okresie.
Mimo że PKB jest ważnym wskaźnikiem, nie uwzględnia on wielu czynników, takich jak np. Dlatego nie powinien być jedynym kryterium oceny kondycji gospodarczej kraju. PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto, to wskaźnik ekonomiczny, który odzwierciedla wielkość produkcji dóbr i usług w danym kraju w ciągu określonego czasu. PKB mierzy się w danym kraju, a jego wzrost wskazuje na rozwój gospodarczy. Pochodną PKB jest wskaźnik PKB per capita, czyli dochód krajowy na głowę mieszkańca.
PKB ma swoich przeciwników, ponieważ jego wskaźnik jest nie do końca miarodajny. Nie uwzględnia bowiem czasu wolnego pracowników, produkcji nieewidencjonowanej, a także nakładu bezpłatnej pracy wolontariuszy oraz nie odzwierciedla zróżnicowania dochodów w społeczeństwie. Mimo to PKB jest do dziś stosowany jako wyznacznik wielkości gospodarki. Trudno nie przychylić się co najmniej do kilku z wymienionych wyżej kwestii. PKB należy traktować raczej jako jeden ze wskaźników pozwalających ocenić ogólną sytuację w gospodarce narodowej. W ten sposób według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego, PKB per capita Polski (czyli PKB na jednego mieszkańca) wyniosło w 2022 roku 17,740$ 1.
Jednak wielu ekonomistów, polityków i dziennikarzy twierdzi, że PKB jest niedoskonały, bo np. Nie mierzy rozwoju społecznego lub nie uwzględnia przepływów pieniędzy związanych z nowymi technologiami. Prześwietlamy PKB oraz sprawdzamy, jak wygląda skala dobrobytu Polski na arenie międzynarodowej.